OIKONOMIA Τρίτη, 30 Ιουνίου 2009 - 08:53

Πως θα κινηθεί ο ανταγωνισμός μετά την εξαγορά ΒΡ και Shell;

http://www.capital.gr/news.asp?id=765953

Του Γιώργου Κράλογλου Αν σημειώσουμε ότι (το έχει αποδείξει η ιστορία των προηγούμενων εξαγορών πολυεθνικών καυσίμων)  στην αγορά καυσίμων το «ένα συν ένα» δεν κάνει ποτέ δύο είμαστε ήδη μπροστά σε ένα  πολύ μεγάλο ερώτημα  μετά τις, χωρίς αμφιβολία, βίαιες εξελίξεις που προκάλεσε από την μία η ανυπαρξία ουσιαστικής πετρελαϊκής πολιτικής με πάταξη του λαθρεμπορίου και της παραεμπορίας και από την άλλη η χρησιμοποίηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού ως μέσο πιέσεως για τη δημιουργία πολιτικών εντυπώσεων ενός δήθεν δυναμισμού της κυβέρνησης απέναντι στο πολυεθνικό και το μεγάλο κεφάλαιο.   Το ερώτημα λοιπόν είναι: Πόσες Εταιρείες Εμπορίας καυσίμων θα μπορέσουν να αντέξουν την ασφυκτική κατάσταση της αγοράς μέσα στα επόμενα 3-5 χρόνια συνεχίζοντας (κατά πάσα βεβαιότητα)  να  «αναπνέουν» μέσα σε ένα επιχειρηματικό περιβάλλον όπου:  * Η  ΒΡ υποχρεώνεται  να πληρώσει, για αναπόδεικτες καταγγελίες, το 10% της αξίας των περιουσιακών της στοιχείων σε πρόστιμο προς το ελληνικό δημόσιο. Σημειώστε ότι η  ΒΡ πωλήθηκε (χωρίς τις υποχρεώσεις της ) 320 εκατ. ευρώ και το πρόστιμο που της επέβαλε η Επιτροπή Ανταγωνισμού είναι 30 εκατ. ευρώ.  * Η Shell είχε το 2008 ζημιές 14 εκατ. ευρώ (λόγω και της συγκυρίας αλλά και της ανυπαρξίας κανόνων υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά) και καλείται να πληρώσει και πρόστιμο ύψους 19 εκατ. ευρώ. Δηλαδή ζημιά 34 εκατ. ευρώ όταν η θέση στην πίτα της αγοράς έχει μειωθεί.  * Όλες οι εταιρείες εμπορίας καυσίμων εκτιμούν ότι η Επιτροπή Ανταγωνισμού αποφασίζει μόνο για «επικοινωνιακούς λόγους» (είναι η κομψότερη φράση από αυτές που χρησιμοποιούν) να κάνει την δουλειά που της επιβάλλει μονίμως το υπουργείο Ανάπτυξης λόγω της αδυναμίας του να ασκήσει πραγματική πολιτική στην αγορά. Χρησιμοποιούν δε ως επιχείρημα για την άποψη αυτή και ότι οι νομικοί της Επιτροπής Ανταγωνισμού ζήτησαν παράταση για τις αρχές του 2010 της έναρξης της εκδίκασης της υπόθεσης (η πρώτη συζήτηση είχε οριστεί τον περασμένο μήνα) επειδή δεν ήταν έτοιμοι. * Οι πολυεθνικές εταιρείες αποχωρούν οριστικά από την Ελλάδα κατά το σύστημα που εφάρμοσαν παλαιότερα  οι FINA, MOBIL, ESSO, TEXACO, TOTAL  επειδή θεωρούν ότι η Ελλάδα δεν είναι τόπος ούτε για επενδύσεις ούτε για άλλης μορφής συνεργασίες. Ας μην ξεχνάμε ότι πριν ένα αιώνα περίπου η ελληνική αγορά καυσίμων άνοιξε με τις πολυεθνικές SHELL και FINA. * Τα  10.000 και πλέον πρατήρια καυσίμων, στην μικρή ελληνική αγορά, λειτουργούν ακόμη μόνο λόγω της αδυναμίας των κυβερνήσεων να επιβάλλουν μέτρα διαφάνειας (ταμειακές μηχανές κ.λ.π.) και να ζορίσουν τη λιανική πώληση για να μην αντιμετωπίσουν πιέσεις με πολιτικό κόστος από  απεργίες και άλλες αντιδράσεις.  * Η κυβέρνηση καταφεύγει στην Ευρωπαϊκή Ένωση για να επιβάλλει δια νόμου το άνοιγμα του κλειστού επαγγέλματος των φορτηγών ώστε να μπορέσουν οι εταιρείες εμπορίας να ανανεώσουν τον στόλο μεταφοράς των καυσίμων που διαθέτουν. Έτσι δεν θα υποχρεωθούν οι αρμόδιοι να πέσουν τους  βυτιοφορείς και να προκαλέσουν  πολιτικό κόστος από τυχόν απεργίες.  * Το λαθρεμπόριο στο πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης «καλά κρατεί» αφού μετά τα πρώτα μέτρα του συστήματος «Ήφαιστος» η κατάσταση χαλάρωσε και η αγορά αναθάρρησε. * Η βλακώδης πολιτική του πλαφόν συνεχίζει να είναι ο μοναδικός «μπαμπούλας» της αγοράς που όμως κατακρίνεται από τα πολιτικά κόμματα όταν είναι αντιπολίτευση αλλά εφαρμόζεται όταν είναι στην κυβέρνηση.   Η απάντηση που δίνει η ίδια η αγορά στο παραπάνω ερώτημα είναι ότι από τις εταιρείες εμπορίας που δραστηριοποιούνται σήμερα στην αγορά δεν θα αντέξουν ούτε οι μισές. Το θέμα συνεπώς δεν είναι εάν τα πρατήρια της BP που θα περάσουν στα ΕΛΠΕ ή τα πρατήρια της Shell που θα περάσουν (σύμφωνα με την προσωπική μου άποψη ) στην AVIN  θα δυναμώσουν ή όχι τους αγοραστές τους.  Γιατί στην εμπορία καυσίμων (το τονίζουμε και στην αρχή του σημειώματος) το ένα συν ένα δεν κάνει ποτέ δύο...Το έχει αποδείξει η ιστορία των προηγούμενων εξαγορών (TEXACO, TOTAL κ.λ.π.).  Το θέμα λοιπόν είναι: * Πρώτον, πόσο θα αντέξουν τόσο οι μεγάλοι όμιλοι (που ήδη σχηματοποιούνται με τα περιουσιακά στοιχεία BP και Shell)  όσο και οι υπόλοιπες εταιρείες που ακόμη δραστηριοποιούνται στον χώρο. * Δεύτερο, πόσο θα αντέξουν οι οικογενειακές επιχειρήσεις πρατηρίων καυσίμων που δεν «έχουν δεθεί» στο άρμα ενός μεγάλου ομίλου δεδομένου ότι η Επιτροπή Ανταγωνισμού κυνηγάει τώρα και τις εκπτώσεις των Εταιριών στα πρατήρια επιβάλλοντας γενίκευση των εκπτώσεων πράγμα που ποτέ δεν θα γίνει στην πράξη.  * Τρίτο πόσο ενδιαφέρον θα έχουν ακόμη και οι μικρές ελληνικές εταιρείες για την ελληνική αγορά.  Ας θυμηθούμε τις επιτυχείς Βαλκανικές βλέψεις του ομίλου Μαμιδάκη και τις Αμερικανικές βλέψεις του ομίλου Μελισσανίδη.  Κατά τα άλλα οι συμφωνίες τόσο της BP  όσο και της Shell θα γίνουν αποδεκτές και τα νέα σχήματα θα ολοκληρωθούν ανεξάρτητα αν (στην περίπτωση Shell) ενδεχομένως μείνει το ίδιο σήμα στα πρατήρια και δεν ντυθούν με τα χρώματα της (πιθανότατης) διαδόχου AVIN. Τώρα αν προηγηθούν οι όποιες διαβουλεύσεις μεταξύ των υποψηφίων για την Shell δεν αποτελεί είδηση ούτε ουσία. Πρόκειται για επιχειρηματική πρακτική και στρατηγική. Και τίποτε άλλο... Σε ό,τι αφορά τα μερίδια στην αγορά η κατάσταση δεν θα μεταβληθεί εντυπωσιακά δεδομένης της συνεχιζόμενης συρρίκνωσης της πίτας που σχηματοποιείται σήμερα περίπου ως εξής: η Shell  το 16,3% της αγοράς, η ΕΚΟ το 15,2, η BP το 14,3%, η Aegean το 10,2% και η Avin το 6,4%. Τέλος οι εργαζόμενοι στην ΒΡ θα αρχίσουν κύκλο συζητήσεων από την άλλη εβδομάδα προκειμένου να εκτιμήσουν την κατάσταση και να  διαγνώσουν (όσο είναι δυνατόν) τις νέες προοπτικές. Αυτό δεν μεταβάλλει σε τίποτε ούτε την ουσία ούτε τις διαδικασίες που θα ολοκληρωθούν συντομότατα.